شناخت ساختمان و ساختار مو ها
ساقه مو (Hair shaft)
ساقه مو از سه قسمت مغز (مدولا) ، قشر (کورتکس) و پوسته (کوتیکول) تشکیل شده است :
مغز (مدولا)
در مرکز مو قرار دارد و موهای ظریف فاقد مغز می‌باشند. سلولهای تشکیل دهنده مغز بزرگ و واکوئله بوده و بطور متوسط شاخی میشوند
قشر (کورتکس)
ناحیه اطراف مغز مو میباشد که ضخامت عمده مو را تشکیل می‌دهد و از سلولهای شدیدا شاخی شده و فشرده تشکیل شده است و حاوی رشته ها (پیوندهای) مو ، آب ، کراتین و رنگدانه میباشد .
رنگ مو مربوط به رنگدانه‌های ملانین موجود در سلولهای این لایه میباشد که توسط ملانوسیتهای واقع در ماتریکس مو تولید و سپس به این سلولها منتقل می‌گردد. هر چه مقدار ملانین کمتر باشد، رنگ ملانین روشن تر و بالعکس خواهد بود. در موهای قرمز ، ملانین از نوع فئوملانین میباشد. سفید شدن مو به علت از بین رفتن رنگدانه ملانین در سلولهای قشری است.
پوسته مو (کوتیکول)
از یک ردیف سلول پهن و کاملا شاخی شده تشکیل یافته است که مانند فلس ماهیها هر سلول قسمتی از سلول مجاور خود را می‌پوشاند. نحوه قرار گیری سلولهای کوتیکول باعث شده که هم مو نفوذ پذیر بوده و قابل رنگ کردن باشد و هم انعطاف پذیر بوده و پس از خیساندن قابل پیچش باشد .
عکس میکروسکوپى از دو تار موى سالم و آسیب دیده :
پوسته ( کوتیکول ) مو
مهمترین قسمت تشکیل دهنده مو ، پوسته یا همان کوتیکول مو میباشد چرا که این لایه هم در زیبایی ظاهری و درخشش مو موثر است و هم در حفظ لایه های درونی مو :
کوتیکول مو همچون لاک سخت یک لاک پشت از کل بدنه و ساختار مو از جمله کورتکس مو که حاوی پروتئین ، کراتین ، آب ، رنگدانه ، پیوندهای دی سولفیدی و هیدروژنی است حفاظت میکند .
در صورت آسیب دیدن این لایه محافظتی ، بطور خودکار ، لایه درونی (کورتکس) آسیب شدیدی میبیند چون کراتین ، آب ، رنگدانه و … از مو خارج شده و پیوندهای استحکام بخش مو (پلهای گوگردی) پاره میشوند .
همچنین از آنجاییکه سلامت فلسهای کوتیکول و مرتب و صاف قرارگرفتن آنها ( همچون فلسهاى پوست ماهی ) عامل براقیت و صافی و نرمی مو میباشد ، لذا باز شدن این فلسها و کنده شدن و آسیب دیدن آنها ، مو را کدر ، وز و خشک میکند .
ساختمان پوست سر
- لایه بیرونی یا اپیدرم :که خود از ۴ لایه سلولی از جمله بافت مرده سطحی، بافت زنده حاوی رنگدانه و بافت کراتینه تشکیل شده است .
- لایه میانی یا درم : همانطور که در عکس (۱) میبینید اجزای زیر در این لایه قرار دارد :مو و اجزای آن که جزیی از پوست محسوب میشود.
- غدد چربی : با ترشح چربی مفید مانع خشکی و باعث نرمی و انعطاف پذیری سطح پوست میشوند.
- غدد عرق: که وظیفه تعریق و دفع سموم و تنظیم دمای بدن را بر عهده دارند .
- بافت چربی : نقش عایق حرارتی داشته و باعث استحکام و انعطاف پوست نیز میشود .
- عصبها : حرکت و حواس بافت پوست و مو را بر عهده دارند .
- مویرگهای خونی : وظیفه تغذیه پوست و مو را بعهده دارند.
- فولیکول یا پیاز مو : مثل یک گلدان محافظ و در بر گیرنده ریشه مو میباشد .
نکته : لایه اپیدرم از یک بافت نسبتا چرب با ضخامت حدود ۵-۳ میلیمتر تشکیل شده و بنابراین هیچ ماده خارجی روی پوست سر نمیتواند از این لایه عبور کرده و به ریشه و پیاز مو برسد ، بنابراین مواد خارجی جز تحریک پوست سر و کمی افزایش یا کاهش خونرسانی سطحی ، نمیتوانند تاثیر چندانی روی ریزش یا رشد مو از ریشه داشته باشند .موهای بدن انسان دارای دوره‌های رشد و استراحت بوده و بعد از مدت معینی می‌ریزند.
چرخه رشد موها
چرخه موها شامل سه مرحله ی آناژن ، کاتاژن و تلوژن می باشد.
آناژن : دوره رشد موها میباشد و این دوره در موهای سر ۲ تا ۷ سال و در موهای سایر نقاط بدن ۱ تا ۶ ماه میباشد. در هر زمان ، بطور متوسط ۸۵ درصد موها در مرحله آناژن هستند.
کاتاژن : دوره کوتاهی است که طی آن تقسیم سلولهای ماتریکسی متوقف و فولیکول مو از ناحیه پاپیلا جدا میشود
تلوژن : دوره‌ای است که حدود سه ماه طول می‌کشد و در این دوره همه فعالیتهای سلولی متوقف می‌گردد و موی مرده همراه فولیکول خود ضمن شست و شو و یا در اثر فشار ناشی از رشد موی جدید می‌افتد
روزانه بطور متوسط ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو می‌ریزد و توسط موهای جدید جایگزین میشود.
عوامل آسیب به ساختار مو
1.عوامل شیمیایی
شامل : رنگ ، دکلره ، مواد فر ، مواد صافی ، تداوم رطوبت ، شامپوی قوی، شستشوی زیاد ، کلر (استخر ، حمام و….) و مواد شیمیایی حالت دهنده غیر استاندارد ، یووی آفتاب
2.عوامل فیزیکی
شامل : شانه و برس کشی زیاد یا غیر اصولی ، براشینگ ، بستن مو با کش و وسایل غیر استاندارد ، قیچی کند، چنگ زدن زیاد مو حین شستشو و ….
3.عوامل حرارتی
شامل : سشوار گرم ، اتو کشی ، آب گرم ، هوای گرم ( در کل گرما به هر طریقی .. )
4.عوامل درونی
شامل : کم کاری تیروئید ، غلظت بالای خون ، استرس ، سو تغذیه و….
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.